آیا فرزند من دچار لکنت است؟ چگونه تشخیص دهیم؟
لکنت یک اختلال گفتاری است که در آن جریان طبیعی کلام مختل می‌شود و کودک در هنگام صحبت، دچار تکرار، مکث و یا کشیدن صداها می‌شود. والدینی که متوجه این نوع ناروانی در گفتار فرزندشان می‌شوند، ممکن است نگران باشند که آیا این مشکل نشانه‌ای از لکنت است یا خیر. در این مقاله، راهکارهایی برای تشخیص علائم لکنت و نکاتی برای تصمیم‌گیری درباره نیاز به مراجعه به گفتاردرمانی ارائه می‌دهیم.
1. علائم اولیه لکنت در کودکان
لکنت در کودکان معمولاً بین سنین ۲ تا ۵ سالگی آغاز می‌شود. در این دوره، کودک ممکن است:
- تکرار صداها، هجاها یا کلمات، به‌ویژه در ابتدای جملات (مثل “م… من می‌خواهم”)
- مکث‌های ناگهانی و بدون صدا که به‌نظر می‌رسد در تلاش برای پیدا کردن کلمات است
- کشیدن صداها (مثلاً “سسس سگ”)
- حرکات صورت و بدن همراه با گفتار، مانند پلک زدن، تنفس سریع یا حرکت دست‌ها
توجه به این علائم می‌تواند به والدین کمک کند تا زودتر به این نتیجه برسند که آیا فرزندشان نیاز به کمک دارد یا نه.
2. تفاوت ناروانی طبیعی و لکنت واقعی
در کودکان خردسال، برخی از ناروانی‌ها ممکن است طبیعی باشند، چراکه زبان و مهارت‌های گفتاری آن‌ها در حال شکل‌گیری است. ناروانی طبیعی معمولاً شامل مکث‌های کوچک، تکرارهای مختصر و بدون تلاش یا ناراحتی خاص است. این ناروانی‌ها معمولاً گذرا هستند و با رشد کودک و تسلط بیشتر او بر گفتار، به مرور کاهش می‌یابند. اما لکنت واقعی با تکرارها و کشیدن‌های زیاد، همراه با اضطراب و فشار در گفتار کودک مشخص می‌شود.
3. علل بروز لکنت در کودکان
لکنت می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کند، از جمله:
- ژنتیک و عوامل وراثتی: اگر یکی از والدین یا افراد خانواده سابقه لکنت داشته باشند، احتمال بروز لکنت در کودک افزایش می‌یابد.
- عوامل روانشناختی: استرس، فشارهای روانی و محیطی که کودک در آن قرار دارد می‌تواند عامل لکنت یا تشدید آن باشد.
- تأخیر در رشد گفتاری: برخی کودکان به دلیل تأخیر در رشد گفتار، ممکن است دچار لکنت شوند.
4. چگونه لکنت را در کودک مدیریت کنیم؟
اگر متوجه شدید که فرزندتان علائم لکنت را دارد، موارد زیر می‌تواند در کاهش استرس و بهبود گفتار او مؤثر باشد:
- صبوری و آرامش در برخورد با کودک: از انتقاد یا تصحیح مداوم کودک خودداری کنید و بگذارید با آرامش صحبت کند.
- ایجاد فضای امن و آرام: محیطی بدون استرس و تنش به کودک کمک می‌کند که راحت‌تر با لکنت خود کنار بیاید.
- حمایت از فرزند و افزایش اعتماد به نفس او: به کودک نشان دهید که لکنت مشکل بزرگی نیست و همه او را به خاطر شخصیتش دوست دارند.
5. آیا نیاز به مراجعه به گفتاردرمانی است؟
در صورتی که لکنت فرزندتان پس از چند ماه بهبود نیافت یا احساس کردید که این مشکل باعث استرس و اضطراب او شده، بهتر است با یک متخصص گفتاردرمانی مشورت کنید. کلینیک گفتاردرمانی گفتارتوانگستر در کرج یکی از مراکز معتبر است که با استفاده از تکنیک‌های تخصصی و دستگاه‌های پیشرفته به درمان لکنت می‌پردازد و می‌تواند در این مسیر همراه شما باشد.
6. تکنیک‌های تخصصی درمان لکنت در گفتاردرمانی
گفتاردرمانی برای درمان لکنت شامل روش‌ها و تکنیک‌های خاصی است، از جمله:
- تکنیک حساسیت‌زدایی: این تکنیک برای کاهش استرس و اضطراب کودک حین صحبت کردن به‌کار می‌رود.
- تکنیک‌های تنفسی: این تکنیک‌ها به کودک کمک می‌کنند که تنفس خود را با جریان گفتار هماهنگ کند.
- استفاده از دستگاه‌های گفتاردرمانی: برخی دستگاه‌ها مانند دستگاه‌های تاخیر بازخورد شنوایی (DAF) می‌توانند به کنترل لکنت کمک کنند.
لکنت در کودکان ممکن است موقت و ناشی از رشد گفتاری آن‌ها باشد، اما اگر علائم پایدار و قابل توجهی مشاهده کردید، بهتر است به یک مرکز گفتاردرمانی مراجعه کنید. کلینیک گفتاردرمانی گفتارتوانگستر در کرج می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای ارزیابی و درمان لکنت در کودکان باشد.
