گاهی والدین با نگرانی به کلینیک گفتار توانگستر کرج مراجعه می‌کنند و می‌گویند: «کودکم در خانه خوب صحبت می‌کند، ولی بیرون از خانه، در مهد یا جمع، حرف نمی‌زند!» این شکایت رایج ممکن است نشانهٔ یک ویژگی رشدی، یک حالت موقتی یا در مواردی خاص، یک اختلال ارتباطی نظیر «لالی انتخابی» باشد. در این مقاله با بررسی علمی، روان‌شناختی و بالینی، به تحلیل این پدیده می‌پردازیم.
۱. کودک در خانه احساس امنیت می‌کند
کودکانی که در خانه راحت صحبت می‌کنند، اغلب در محیط خانه احساس امنیت، پذیرش و اعتماد دارند. آن‌ها محیط خانوادگی را پیش‌بینی‌پذیر و بدون داوری می‌دانند. در مقابل، حضور در مهدکودک، مهمانی یا فضای عمومی می‌تواند برای کودک مملو از محرک‌های جدید، صداهای بلند، چهره‌های ناآشنا و قوانین متفاوت باشد.
۲. خجالتی بودن یا اضطراب اجتماعی؟
گاهی این مسئله صرفاً به دلیل خجالتی بودن کودک است و با رشد سن و افزایش تعاملات، خودبه‌خود بهتر می‌شود. اما در برخی موارد، کودک دچار اضطراب اجتماعی (Social Anxiety) است که مانع از آغاز یا ادامهٔ گفت‌وگو در محیط‌های بیرونی می‌شود. علائم:
-
سکوت شدید در جمع‌های ناآشنا
-
چسبیدن به والد در محیط‌های عمومی
-
اجتناب از پاسخ به سؤالات مربیان یا همسالان
در موارد شدید، ممکن است این حالت با لالی انتخابی (Selective Mutism) اشتباه گرفته شود.
۳. آیا لالی انتخابی است؟
لالی انتخابی نوعی اختلال اضطرابی است که در آن کودک در یک یا چند محیط خاص حرف نمی‌زند، در حالی‌که در محیط‌های دیگر (مانند خانه) کاملاً روان صحبت می‌کند. این حالت نیاز به مداخلهٔ تخصصی دارد و به‌تنهایی با گذر زمان رفع نمی‌شود.
📘 منبع علمی: American Psychiatric Association. (2022). DSM-5-TR: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders.
۴. نقش تجربه‌های قبلی در شکل‌گیری این رفتار
اگر کودک در گذشته در بیرون از خانه مورد تمسخر، سرزنش یا بی‌توجهی قرار گرفته باشد، ممکن است با نوعی «یادگیری خاموش» مواجه شود؛ یعنی سکوت را به‌عنوان یک راه محافظت از خود انتخاب کرده باشد. حتی اگر آن تجربه به ظاهر کوچک بوده باشد، در ذهن کودک تأثیری پایدار می‌گذارد.
۵. در کلینیک گفتار توانگستر کرج چه می‌کنیم؟
-
ارزیابی تخصصی چندبخشی: شامل سنجش اضطراب، تعامل اجتماعی، درک زبانی و گفتار در محیط‌های مختلف.
-
تست‌های محیطی: سنجش رفتار گفتاری کودک در حضور افراد غریبه یا محیطی شبیه کلاس.
-
مشاوره با والدین و مهدکودک: آموزش نحوهٔ تعامل با کودک برای تشویق گفتار بدون فشار مستقیم.
-
پکیج «پشتیبان گفتار در جمع»: شامل تمرین‌های شبیه‌سازی محیط‌های اجتماعی با تکنیک‌های کاهش اضطراب.
-
همکاری با روان‌شناس کودک: در مواردی که اضطراب اجتماعی یا لالی انتخابی تشخیص داده می‌شود.
۶. مثال واقعی از کلینیک:
«نسترن» ۴ ساله از مهرشهر، در خانه پرحرف بود اما در مهد سکوت کامل داشت. پس از ارزیابی، مشخص شد اضطراب موقعیتی دارد. با اجرای ترکیبی از جلسات گفتاردرمانی + بازی‌های گروهی ساختاریافته + همراهی مادر در جلسات اولیه، پس از ۶ هفته توانست در جمع کودکان شروع به پاسخ‌دهی کند.
۷. توصیه‌هایی برای والدین
-
به کودک فشار نیاورید که “حرف بزند”؛ ایجاد اضطراب، رفتار را تثبیت می‌کند.
-
با مربیان همکاری کنید تا فضای تعامل غیرمستقیم ایجاد کنند (مثلاً آواز گروهی، بازی پانتومیم، اشاره کردن).
-
از موقعیت‌های اجتماعی کوچک (مثلاً دیدار با یک کودک دیگر در پارک) شروع کنید.
-
مدل‌سازی گفتاری در محیط عمومی انجام دهید، اما کودک را مجبور نکنید.
معرفی پکیج‌های تخصصی مرتبط:
📦 پکیج «پشتیبان گفتار در جمع»
ویژه کودکانی که در محیط‌های غیرخانگی کمتر صحبت می‌کنند. تمرکز بر کاهش اضطراب، افزایش اعتماد به نفس، و تمرین‌های انتقال گفتار از خانه به مهد و جمع.
📦 پکیج «جهش سبز»
اگر کودک علاوه بر مشکل گفتار در جمع، ضعف شناختی یا تعامل دارد، این پکیج به‌صورت چندبخشی عمل می‌کند.
📞 مشاوره تخصصی و ارزیابی اولیه: 09121623463
🌐 digispeech.ir
اگر کودک شما در خانه خوب صحبت می‌کند ولی در جمع ساکت است، به‌جای نگران شدن یا مقایسه، بهتر است با نگاه علمی موضوع را بررسی کنید. کلینیک گفتار توانگستر کرج با تجربه، ابزارهای سنجش دقیق و پکیج‌های هدفمند، در این مسیر کنار شماست.
📍 کرج، رجایی‌شهر، بلوار انقلاب 📞 09121623463
🌐 digispeech.ir
عضویت طلایی VIP : دسترسی به فیلم‌های جلسات درمانی و پلن‌های عملی
دسترسی انحصاری به مجموعه کامل جلسات درمانی و برنامه‌های تخصصی گفتاردرمانی
امکان مشاهده فیلم‌های آموزش عملی برای سنین و اختلالات مختلف به صورت منظم
مناسب برای والدین و درمانگران مشتاق به یادگیری دقیق مراحل درمان در منزل
“عضویت طلایی VIP : دسترسی به به فیلم‌های جلسات درمانی و پلن‌های عملی “
________________________________________
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 1 تا 22 ویژه گروه سنی 3 تا 12
تمرکز بر تمرینات عملی ویژه درمان لکنت برای کودکان 3 تا 12 سال
شامل تکنیک‌های کاربردی، فایل صوتی و تمرینات روزانه والد-محور
قابل استفاده در منزل با راهنمایی گام‌به‌گام برای کاهش تکرار و گیر گفتاری
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 22 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 21 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 20 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 19 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 18 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 17 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 16 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 15 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 14 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 13 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 12 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 11 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 10 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 9 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 8 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 7 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 6 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 5 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 4 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 3 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 2 ویژه گروه سنی 3 تا 12
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار لکنت قسمت 1 ویژه گروه سنی 3 تا 12
________________________________________
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار جلوگیری از لکنت ویژه کودکان 3 سال
ویژه پیشگیری از لکنت در کودکان خردسال قبل از تثبیت اختلال گفتاری
آموزش به والدین برای استفاده از سبک گفتاری پیشگیرانه و ایمن در خانه
پایه‌گذاری سلامت روان گفتاری کودک در سن حساس ۳ سالگی
وبینار کار عملی تخصصی دفتر کار جلوگیری از لکنت ویژه کودکان 3 سال
________________________________________
وبینار عملی صفر تا صد واژه تا گفتار قسمت اول ویژه تأخیر در گفتار
مناسب کودکانی با دایره واژگان محدود که هنوز وارد جمله‌سازی نشده‌اند
تمرکز بر عبور از سطح تک‌کلمه‌ای به گفت‌وگوی کوتاه با تمرینات روزانه
دارای فایل صوتی، تصویری و راهنمای اجرای ساده برای والدین
وبینار عملی صفر تا صد واژه تا گفتار قسمت اول ویژه تاخیر در گفتار
________________________________________
وبینار اول از صفر تا صد آموزش عملی رشد شناختی در کودکان 2 تا 7 سال
تقویت پایه‌های شناختی گفتار مانند توجه، حافظه و درک مفاهیم اولیه
مناسب کودکان ۲ تا ۷ سال برای آمادگی گفتار و یادگیری مدرسه‌محور
شامل بازی‌های ذهنی، تمرینات شنیداری و تعامل گفتاری هدفمند
وبینار اول از صفر تا صد آموزش عملی رشد شناختی در کودکان 2 تا 7 سال
________________________________________
وبینار عملی صفر تا صد تربیت شنیداری صداهای سایشی سین شین ز ژ
تمرکز بر تمایز صداهای سایشی مانند س، ش، ز، ژ با تمرینات شنیداری-گفتاری
ویژه کودکانی با اختلالات تلفظ یا ضعف در تشخیص و بازتولید واج‌ها
شامل بازی‌های شنیداری، تقلید صوتی و تمرینات آینه‌ای در خانه
وبینار عملی صفر تا صد تربیت شنیداری صداهای سایشی سین شین ز ژ
________________________________________
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری مفاهیم ساده شگفت انگیز قسمت اول و دوم
آموزش مفاهیم اولیه مانند رنگ، اندازه، شکل و مکان برای کودکان نوپا
مناسب تقویت پایه‌های درک زبانی و جمله‌سازی با تمرینات تعاملی
طراحی شده برای اجرا توسط والدین بدون نیاز به تخصص قبلی
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری مفاهیم ساده شگفت انگیز قسمت اول
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری مفاهیم ساده شگفت انگیز قسمت دوم
________________________________________
وبینار عملی جامع صفر تا صد یادگیری زبان آموز اول تا سوم ویژه کودکان 2 تا 7 سال
آموزش جامع مهارت‌های زبانی از واژه تا جمله و تعامل برای سن ۲ تا ۷ سال
شامل تمرینات تصویری، شنیداری و گفتاری با دسته‌بندی مرحله‌ای
مناسب برای کودکانی با تأخیر گفتار یا ضعف در گسترش زبان
وبینار عملی جامع صفر تا صد یادگیری زبان آموز اول ویژه کودکان 2 تا 7 سال
وبینار عملی جامع صفر تا صد یادگیری زبان آموز دوم ویژه کودکان 2 تا 7 سال
وبینار عملی جامع صفر تا صد یادگیری زبان آموز سوم ویژه کودکان 2 تا 7 سال
________________________________________
وبینار عملی جامع یادگیری صفر تا صد حیوانات ویژه کودکان 2 تا 7 سال
یادگیری اسامی حیوانات، صداها و ویژگی‌ها به‌صورت بازی محور
تقویت حافظه شنیداری و بصری با استفاده از تصویر و تقلید صدا
مناسب برای شروع آموزش واژگان در کودکان کم‌سن و نوگام
وبینار عملی جامع یادگیری صفر تا صد حیوانات ویژه کودکان 2 تا 7 سال
________________________________________
وبینار عملی جامع یادگیری صفر تا صد میوه‌ها ویژه کودکان 2 تا 7 سال
آشنایی با اسامی و ویژگی‌های میوه‌ها به کمک تصویر، صدا و تمرینات گفتاری
افزایش دایره واژگان و کاربرد واژه در جمله‌های کوتاه و تعاملی
قابل استفاده در خانه، مهدکودک و جلسات درمانی روزمره
وبینار عملی جامع یادگیری صفر تا صد میوه‌ها ویژه کودکان 2 تا 7 سال
________________________________________
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری کودک نابغه من قسمت اول تا هفتم
مجموعه‌ای بازی‌محور برای تقویت شناخت، زبان و تعامل اجتماعی کودک
تمرکز بر مهارت گفتاری خاص در هر جلسه مانند جمله‌سازی یا واژه‌یابی
طراحی‌شده برای اجرا با والدین در خانه به شیوه جذاب و خلاقانه
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری کودک نابغه من قسمت هفتم
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری کودک نابغه من قسمت ششم
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری کودک نابغه من قسمت پنجم
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری کودک نابغه من قسمت چهارم
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری کودک نابغه من قسمت سوم
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری کودک نابغه من قسمت دوم
وبینار عملی صفر تا صد یادگیری کودک نابغه من قسمت اول
